Thru-hiking op Madeira: de MIUT trail

Madeira Island Ultra Trail. Dat is waar MIUT voor staat. Zoals die naam al verklapt, is de MIUT-route eigenlijk het parcours voor een ultramarathon, die ieder jaar in april wordt gehouden. Maar de laatste jaren wordt deze route ook steeds bekender onder langeafstandswandelaars en thru-hikers, dus het werd hoog tijd dat ik ook eens ging kijken op dit bekende wandeleiland!

In maart 2024 vertrok ik dan ook richting het bloemeneiland. In Nederland regende het al maanden ongeveer onafgebroken, dus het vooruitzicht van een weekje op het eiland van de eeuwige lente was aanlokkelijk. Vol goede moed en voorbarig optimisme pakte ik mijn zomerquilt in en mijn korte broek. Zonnebrand en petje. Oh ja, en voor de zekerheid dan toch ook maar mijn regenkleding en warme donsjas (weten wat ik nog meer meenam? Kijk hier voor een overzicht van wat ik meeneem op wandelreizen).

Al snel bleek dat ik die laatste items harder nodig zou hebben dan de eerste. Niemand had me verteld dat die eeuwige lente op Madeira een Nederlandse lente zou zijn!

Samen met een vaste groep wandelvrienden pakte ik een vlucht naar Funchal, waar we dankzij onze vroege aankomst nog lekker in de zon op een terrasje konden lunchen, gasflesjes (die mogen niet mee in het vliegtuig) konden halen bij de kampeerwinkel in de hoofdstad en daarna met z’n allen een taxi namen naar Porto Moniz. We wilden nog dezelfde dag een begin maken met onze wandeling, en dat bleek prima te gaan. Porto Moniz is het begin- of eindpunt van de Madeira Island Ultra Trail. De hele route loopt dwars over het eiland, van Porto Moniz tot aan Machico (of andersom dus), zo’n 115 km klimmen en dalen.

Machico ligt vlakbij Funchal, dus door daar te eindigen, hoefden we aan het einde van de tocht niet meer ver te reizen terug naar het vliegveld.

We kregen al gelijk na de start een uitstekend voorproefje van hoe de aankomende paar dagen zouden gaan worden: steil omhoog en daarna weer steil naar beneden. Madeira is bergachtig en de MIUT-trail leidt de nietsvermoedende wandelaar of ultrarenner in totaal over zo’n 7100 hoogtemeters binnen enkele dagen. Zelfs voor geoefende wandelaars is dat pittig! Mijn eerste advies voor aspirant-MIUT’ers is dan ook: onderschat deze trail niet. Vooral de eerste drie dagen zijn fysiek echt zwaar. Pas na Pico do Areiro wordt het wat makkelijker. Als je de route andersom loopt, zijn het natuurlijk de laatste dagen die het zwaarst zijn. Neem ook vooral wandelstokken en regenkleding mee, want het weer is wisselvallig, en bij regen kunnen de steile bergpaadjes glad worden.

Dagindeling die ik heb aangehouden:

Dag 1: Porto Moniz naar Ribeira da Janela – 6 km – 320 hoogtemeters

Een kort dagje, vanwege de late start! Eindpunt was de (betaalde) camping in Ribeira da Janela.

Dag 2: Ribeira da Janela naar Chão da Ribeira – 20,2 km / 1230 hoogtemeters

Een inspannende tweede dag met veel klimmen. Nadat je de weg achter je laat, begint het pad gelijk op een regenwoud te lijken. Onderweg doe je het sprookjesachtige Fanal forest aan, mis dit zeker niet, maar probeer de toeristentijden te vermijden! Bij aankomst in Chão da Ribeira heb je al de hele dag geklommen, om dan net zo hard weer naar beneden te zakken. Na het kleine dorpje stijgt het pad gelijk weer net zo hard omhoog, dus kozen we ervoor om hier in de vallei te blijven voor de nacht. Je kunt vanaf hier ook naar Seixal, waar meer accommodatiemogelijkheden zijn.

Dag 3: Chão da Ribeira naar Chão dos Louros – 27,7 km / 1300 hoogtemeters

Het eerste deel van de dag weer keihard werken, wat beloond wordt met prachtige uitzichten zodra je het bos uitkomt. Ook bij Chão dos Louros kun je overnachten op een eenvoudige kampeerplaats met veel ruimte. Alternatief is de weg afdalen naar Saõ Vicente voor overnachtings- en horecamogelijkheden.

Dag 4: Chão dos Louros naar Pico Ruivo – 13,9 km / 1280 hoogtemeters

Een korter dagje, om bij te komen van gisteren. We sloegen de Nun’s Valley over om op tijd bij Pico Ruivo te kunnen zijn voor een kampeerplekje, dus als je de officiële route volgt, is deze dag nog wat langer.

Dag 5: Pico Ruivo naar Poiso – 14,6 km / 500 hoogtemeters.

Ongewild weer een kortere dag. De PR1 tussen Pico Ruivo en Pico do Areiro was zo druk, dat we maar langzaam vooruit kwamen. Aan het einde van die wandeling, wachtte ons wel een pizza als beloning. Deze deed ons tempo ook al geen goed. Overnachting op officiële kampeerplaats vlakbij Poiso. Met een kleine wandeling zit je in een prima restaurantje waar je kan dineren en/of ontbijten.

Dag 6: Poiso naar Machico – ongeveer 20 km?

Onderweg richting Porto Cruz gaf het weerbericht aan dat er die avond een flinke storm onze kant op zou komen. Hierdoor hebben we ons oorspronkelijke plan (een wildkampeerplekje vinden voor de nacht en op de ochtend van dag 7 naar Machico lopen), laten varen en gelijk doorgegaan naar Machico, waar we laat die avond aankwamen, net voor de storm losbarstte.

Als je langs de route wilt gaan kamperen, moet je van tevoren officieel plekken reserveren, vooral binnen het seizoen. Ik ging in maart, en dan is de route grotendeels nog heel rustig, maar bij Pico de Ruivo was het toch dringen voor een plekje. De reserveringen waren voor veel plekken nog niet opengesteld, dus voor zover wij konden bepalen, is het buiten het seizoen een gevalletje van wie het eerst komt…

Bij Pico de Ruivo staat ook een herberg met een klein winkeltje waar je naar verluidt ook een kamer kunt boeken. Bij ons was dit echter niet mogelijk (Te vroeg in het seizoen? Vol? Het werd ons niet duidelijk). Het winkeltje was wel open, maar het personeel deed erg hun best om zo onvriendelijk mogelijk tegen ons te zijn, dus veel tijd hebben we hier niet doorgebracht.

Het kampeergedeelte bij Pico de Ruivo biedt officieel maar plek aan twee tenten, dus zorg dat je er vroeg bent als reserveringen niet mogelijk zijn. Je kunt ook uitwijken naar een van de andere kampeerplekken verder weg, maar houd er rekening mee dat je dan dus nog zeker een uur of meer verder moet lopen na een toch al uitputtende dag. Bovendien is Pico de Ruivo, als hoogste berg van het eiland, een van de beste plekken om de zonsondergang te bekijken. Ik stond bovenop de berg voor zowel de zonsondergang als de zonsopgang, een ervaring op zich! Een ander voordeel van hier kamperen is dat je er dan bent zonder de mensenmassa’s. Ze kwamen voor mij als een onaangename verrassing, want tot aan Pico de Ruivo hadden we een hele rustige wandeling gehad en weinig andere hikers gezien.

De route van Pico de Ruivo tot aan Pico do Areiro is echter een heksenketel. Social media filmpjes van Madeira laten bijna altijd een stuk van deze wandeling zien, en ja, het is ook echt een hele mooie route, maar het gevolg van al deze aandacht is dat er tijdens onze wandeling in tegenovergestelde richting letterlijk honderden mensen ons tegemoet kwamen. Het grootste gedeelte van de route is uit de rotsen gehouwen en is heel krap, waardoor je vaak op elkaar moet wachten. Veel van de ons tegemoetkomende wandelaars waren duidelijk dagjesmensen, en sommigen hadden wellicht een te rooskleurig beeld van deze wandeling gehad voor vertrek. Bovendien hadden de meesten van hen duidelijk geen weet van de trailetiquette.

Op trails gelden er specifieke, ongeschreven regels. Je zult ze misschien nergens op een bordje zien staan, maar toch is het belangrijk dat je ze kent vóór je op pad gaat.

Weet jij wel hoe de ongeschreven regels van de trail luiden?

Houd rekening met minstens 2,5 à 3 uur wandelen (enkele reis), met heel veel hoogteverschillen, trappetjes en rotstunnels. Bij drukte komt daar meer tijd bij. Het pad is op veel plaatsen net breed genoeg voor één persoon, dus trailrunnen of snel doorlopen kun je vergeten als je op een gangbare tijd loopt. Als ik deze route nog een keer zou lopen, zou ik hem óf heel (heeeel) vroeg in de ochtend plannen, nog voor zonsopgang, of juist heel laat op de dag.

Hou je van wandelen, maar ben je meer van een rustig ommetje en ben je geen fan van spierpijn? Ook dan kan je uitstekend terecht op Madeira. De wandelingen die je langs de vele levada’s (waterkanalen) leiden, zijn veelal vlak en ook heel mooi. Als je toch een gedeelte van de MIUT-trail wil lopen, raad ik je aan de route op te pakken na Pico do Areiro. Na dit gedeelte wordt de route aanzienlijk makkelijker. Vanaf Porto Cruz loop je een heel stuk langs de rotsen aan de kust, wat een vlakke, makkelijke route is met veel spectaculaire uitzichten.

De MIUT-trail is geschikt voor:

• Geoefende wandelaars of hardlopers
• Lopers die zichzelf willen uitdagen

Minder geschikt voor:

• Mensen met hoogtevrees
• Lopers die zich niet teveel willen inspannen

Wat moet je zeker niet vergeten mee te nemen?

• Wandelstokken
• Eten
• Water
• Regenkleding
• evt. kampeerspullen

Goed om te weten

Kun je de route ook lopen zonder te kamperen? Jawel, je komt minimaal eenmaal per dag wel langs een weg of dorpje, dus je zou van het ene hotel of B&B naar de volgende kunnen wandelen. Als je taxi’s of bussen gebruikt, zou je wellicht zelfs een paar nachten op dezelfde plek kunnen logeren (Bijv. vanuit Saõ Vicente of Porto Cruz). Als je wel wilt (wild)kamperen, vergeet dan niet je kampeerplekken te reserveren via de officiële site. In Ribeira da Janela (na een paar kilometer wandelen vanuit Porto Moniz) ligt een officiële (betaalde) camping aan de route.

Nadelen van de route

• Je kunt goed merken dat het toerisme Madeira begint te overweldigen. Er is te weinig ruimte op de echt populaire plekken, en de toeristen maken er op sommige plekken echt een zooitje van. Vooral het vele achtergelaten (gebruikte) toiletpapier was echt schokkend. Op bijna elk stil hoekje lag een berg aan toiletpapier en bijbehorende viezigheid, zelfs vlak naast de mooiste kampeerplekken.
• Het openbaar vervoer is niet geweldig op Madeira, dus een huurauto is aan te raden.

Wil je meer weten over hiken op Madeira? Heb je nog vragen? Laat het me weten in de comments!